ประเพณีไทย - วันมาฆบูชา ตอน ประวัติความเป็นมา

หลังจากห่างหายกันไปหลายวัน ซึ่งผมก็ยุ่งๆ อยู่กับการเตรียมเนื้อหาสำหรับสอนเด็ก พอดีวันนี้มีเวลาว่างก็เลยมาอัพเดทเนื้อหากันซักหน่อย ซึ่งเนื้อหาในวันนี้จะพูดถึงวันสำคัญทางพุทธศาสนา นั้นก็คือ วันมาฆบูชา ซึ่งวันสำคัญต่างๆ ทางพุทธศาสนาก็มีอยู่หลายวันด้วยกันแต่สำหรับบทความนี้ขอพูดถึงวันมาฆบูชากันก่อนแล้วกันนะครับ ซึ่งก็จะแบ่งออกเป็นตอนๆ เนื่องจากเนื้อหามันค่อนข้างยาวพอสมควร สำหรับบทความนี้ก็คือตอน ประวัติความเป็นมา มาเริ่มกันเลยดีกว่าครับ

วันมาฆบูชา ตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ กลางเดือน 3 หรือ ประมาณราวเดือนกุมภาพันธ์ในปฏิทินสากล แต่หากเป็นปีอธิกมาส (ปีที่มีเดือน 8 สองหน) วันมาฆบูชาจะเลื่อนไปเป็น วันขึ้น 15 ค่ำ กลางเดือน 4 หรือประมาณเดือนมีนาคม วันมาฆบูชา ย่อมาจากคำว่า "มาฆปุรณมีบูชา" แปลว่า "การบูชาพระในวันเพ็ญเดือน 3 ถือเป็นวัน จาตุรงคสันนิบาต แปลว่า การประชุมอันประกอบด้วยองค์ 4 ซึ่งเป็นเหตุการณ์อัศจรรย์เกิดขึ้นพร้อมกันในสมัยพุทธกาล คือ
  • พระสงฆ์จำนวน 1,250 รูป ซึ่งจารึกไปเผยแผ่พระพุทธศาสนาในสถานที่ต่างๆ เดินทางมาเฝ้าพระพุทธเจ้า ณ เวฬุวันมหาวิหาร กรุงราชคฤห์ แคว้นมคธ
  • พระสงฆ์จำนวน 1,250 รูป เหล่านี้ล้วนเป็นพระอรหันต์ และได้รับการบวชจากพระพุทธเจ้าโดยตรง ด้วยวิธีเอหิภิกขุอุปสัมปทา
  • พระสงฆ์จำนวน 1,250 รูป ต่างมาประชุมพร้อมเพรียงกันโดยมิได้มีการนัดหมาย
  • วันที่มาประชุม ตรงกับวันเพ็ญเดือนมาฆะ เป็นวันที่พระพุทธเจ้าได้ทรงแสดงพระธรรมเทศนา อันเป็นหัวใจของพระพุทธศาสนา คือ โอวาทปาติโมกข์


# โอวาทปาฏิโมกข์ #
โอวาทปาฏิโมกข์ คือ ข้อธรรมย่ออันเป็นหลักหรือหัวใจสำคัญของพระพุทธศาสนา 3 ประกากร ได้แก่
  • ไม่ทำความชั่วทั้งปวง
  • ทำความดีให้ถึงพร้อม
  • ทำจิตใจให้บริสุทธิ์ผ่องใส

# การปลงมายุสังขาร #
หลังจากที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ได้ตรัสรู้และสั่งสอนพระธรรมมาเป็นระยะเวลา 45 ปี พระองค์ทรงปลงมายุสังขาร คือตั้งพระทัยว่า "ต่อแต่นี้ไปอีก 3 เดือน เราจักเสด็จดับขันธปรินิพพาน" การปลงอายุสังขาร ตรงกับวันมาฆบูชาในปีที่พระพุทธองค์มีพระชนมายุ 80 พระชันษา ด้วยเหตุนี้ ในวันมาฆบูชา ชาวพุทธจึงถือว่าเป็นวันที่มีความสำคัญเกี่ยวเนื่องกับพระพุทธเจ้า รวม 2 ประการ คือ เป็นวันที่แสดงโอวาทปาติโมกข์ และ เป็นวันปลงอายุสังขาร

จบไปแล้วนะครับสำหรับประวัติความเป็นมาคร่าวๆ เกี่ยวกับวันมาฆบูชา สำหรับบทความเกี่ยวกับ ประเพณีไทย ต่อไป จะเป็นบทความเกี่ยวกับอะไรก็คอยติดตามนะครับ แต่คงคิดว่าน่าจะเขียนเกี่ยวกับวันมาฆบูชาให้เสร็จก่อน ยังไงค่อยว่ากันครับ
Share this Google+